DANE
   HISTORIA
   LUDZIE
   JĘZYK
   KUCHNIA
   TURYSTYKA
   KSIĄŻKI
   FAQ
   SONDA
   INNE STRONY
   WIADOMOŚCI
   ARTYKUŁY
   KAWIARENKA
INNE
   O AUTORZE
 

25 lat miasta Garðabær 

Garðabær położone jest w aglomeracji stołecznej Reykjavíku, wciśnięte pomiędzy większe miasta Kópavogur i Hafnarfjörður. Chociaż prawa miejskie uzyskało ono dopiero 25 lat temu, to historia osadnictwa na tym obszarze sięga czasów pierwszych osadników i opisana jest już w Landnámabók. Wówczas to teren współczesnego miasta należał do trzech mężczyzn: część zachodnia, nad zatoką do Ingólfa Arnarsona, wschodnia – do jego wyzwolonego niewolnika Vífila, a południowa – do Ásbjörna Özurarsona. Na początku tysiąclecia stały tu tylko dwie farmy Skúlastaðir i Vífilsstaðir oraz kościółek postawiony wkrótce po przyjęciu chrześcijaństwa przez Islandię. Przez wieki okolice te były słabo zaludnione i do lat 50. XX wieku miały typowo wiejski charakter. W podziale administracyjnym Islandii Garðar pojawia się w roku 1878, gdy wyodrębniono ją jako samodzielną wieś zwaną Garðahreppur. W 1910 r. zbudowano tu sanatorium przeciwgruźlicze, przekształcone obecnie w szpital specjalizujący się w leczeniu chorób płuc i alergii. Do tej pory jest on największym zakładem pracy w mieście. Jak już wspomniano, w latach 50. ówczesne Garðahreppur było niewielką wsią, a jej ludność skupiała się wzdłuż głównej drogi z Hafnafjörður do Kópavogur i dalej do Reykjavíku. W 1960 r. liczyła sobie zaledwie 730 mieszkańców. Rozwijająca się stolica pociągała jednak za sobą rozwój okolicznych miejscowości. I tak w 1970 r. mieszkało tu już 2 800 osób, a obecnie ich liczba sięga 8 000. Z racji tego, miejscowość oficjalnie otrzymała prawa miejskie w 1976 r. i odtąd nosi nazwę Garðabær, czyli miasto ogrodów.

W mieście nie ma zbyt wielu zabytków – na uwagę zasługuje powstały pod koniec XIX w. kościół Garðakirkja położony na zachodnim krańcu miasta w pewnym oddaleniu od zwartego centrum miasta. Tutaj dopiero kilka lat temu powstał nowy kościół Vídalínskirkja o nowoczesnej bryle. Na uwagę zasługuje również powstała w centrum budowla z ciekawą, modernistyczną wieżą (na zdjęciu). Budynek został oddany do użytku w 1997 r., a mieszczą się tu m.in. rada miasta, miejska biblioteka oraz przychodnia lekarska. W krajobrazie miasta pojawiają się również liczne dzieła współczesnych islandzkich rzeźbiarzy, tworzące interesującą galerię zewnętrzną. Miasto realizuje program Garðabær - miasto w kwiatach, którego celem jest faktyczne stworzenia miasta-ogrodu. Rada miasta organizuje doroczne konkursy na najbardziej zadbany i zielony dom oraz sklep, a także najpiękniejszą ulicę.

Miasto oferuje mieszkańcom i turystom możliwość aktywnego wypoczynku zarówno w mieście, jak i w jego okolicy. Od wielu lat władze miasta stawiają na upowszechnianie sportu. Już w 1975 r. otwarto kompleks sportowy Ásgarður, w skład którego wchodzą: pływalnia z sauną i solarium, 2 mniejsze baseny z wodą z gorących źródeł, a także hala sportowa i boisko do piłki nożnej. 
Położone na polu lawy z erupcji wulkanu Búrfell sprzed 7 000 lat, miasto kryje liczne jaskinie i interesujące formacje skalne. Na wschód od miasta rozciąga się pagórkowaty obszar zwany Heiðmörk, gdzie wytyczono kilkanaście kilometrów ścieżek spacerowych 
i rowerowych. Zwolennicy jazdy konnej również znajdą wytyczone dla nich szlaki. Można tu również zagrać w golfa lub powędkować w jeziorach. Miłośnicy natury mogą obserwować dzikie ptactwo. W odległości 30 km od aglomeracji stołecznej znajduje się sięgające 650 m pasmo wzgórz Bláfjöll, gdzie powstała gęsta sieć tras do narciarstwa biegowego i zjazdowego. 
W mieście działa kilkadziesiąt klubów i stowarzyszeń – od klubów żeglarskich czy szachowych poprzez stowarzyszenia kobiece, kluby Lions czy Rotariański, po stowarzyszenia dla najstarszych mieszkańców miasta.

W 2001 r., z okazji 25-lecia przyznania praw miejskich, dodatkowo zorganizowano wiele imprez kulturalnych i sportowych m.in. wystawy fotograficzne, dni jazzu, święto sportu, przegląd chórów i orkiestr oraz wiele innych. W ten sposób miasto stara się przyciągnąć więcej turystów, a także zapewnić szerszy dostęp do kultury i sportu swoim mieszkańcom. Władze starają się jednocześnie, by Garðabær było miastem przyjaznym dla swoich mieszkańców, czego wyrazem jest wydawanie broszur i ulotek informujących o wszystkim co się tu dzieje. 

Autor serdecznie dziękuje pani Huldzie Hauksdóttir za przesłane materiały.

Jarosław Działek