Islandia, Norwegia i Liechtenstein też ograniczą dostęp do pracy

 
Norwegia, Islandia i Liechtenstein, związane z Unią Europejską układem o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), utrzymają restrykcje w dostępie do swoich rynków pracy dla nowych członków UE, w tym dla Polaków - poinformowała w Komisja Europejska.

Trzy kraje dołączyły do większości państw członkowskich Unii Europejskiej, które potwierdziły zamiar utrzymania restrykcji, przynajmniej na czwartkowym spotkaniu unijnego Komitetu Technicznego ds. Swobodnego Przepływu Pracowników - powiedziała w piątek rzeczniczka Komisji Antonia Mochan.

"Zamiar utrzymania restrykcji przynajmniej przez pierwsze dwa lata po poszerzeniu Unii zgłosiły wszystkie państwa członkowskie reprezentowane na tym spotkaniu, z wyjątkiem Irlandii. Nieobecne były Wielka Brytania, Grecja i Dania" - powiedziała Mochan.

Zastrzegła, że żadne państwo członkowskie nie przedstawiło jeszcze Komisji szczegółowych przepisów w tej dziedzinie, które będą obowiązywały w nim po 1 maja. Ale wszystkie obiecały, że dostarczą informacji na ten temat przed końcem kwietnia, żeby Komisja orientowała się w sytuacji i żeby mogła informować o reżimie obowiązującym w poszczególnych państwach członkowskich.

Mochan powiedziała też, że jak dotychczas żadne z państw przystępujących do Unii nie zgłosiło w Komisji zamiaru skorzystania z prawa do wzajemności, czyli stosowania restrykcji w dostępie do własnego rynku pracy obywateli państw, które utrzymały takie restrykcje wobec nowych członków.

Państwa przystępujące do Unii mogą także zastosować restrykcje wobec innych nowych członków, żeby chronić się przed napływem tych, którzy zostaną "odepchnięci" od rynków pracy w "starej" Unii.

Rzeczniczka Komisji Europejskiej przypomniała, że o ile Piętnastka wynegocjowała z krajami przystępującymi okresy przejściowe w otwieraniu rynków pracy (restrykcje mogą być przedłużane nawet do siedmiu lat), o tyle obecne państwa członkowskie nie mają prawa dyskryminować obywateli nowych krajów w wypłacie świadczeń socjalnych.

Jeżeli Polak, Czech czy Litwin będą legalnie pracować lub choćby tylko mieszkać na stałe (jako studenci, emeryci, członkowie rodzin legalnych pracowników itp.) w jednym z obecnych państw Unii, muszą uzyskać pełny dostęp do świadczeń socjalnych na tych samych zasadach, co obywatele "starych" państw członkowskich.

Zabezpieczenie się przed nadużyciami, co zapowiada wiele krajów, z otwierającą w pełni rynek pracy Irlandią na czele, może polegać tylko na ścisłym stosowaniu przepisów dotyczących wszystkich osób legalnie mieszkających w danym państwie.

Można na przykład stosować ograniczenie polegające na przyznaniu pewnych świadczeń dopiero po przemieszkaniu lub przepracowaniu określonego czasu, jeżeli ten sam warunek muszą spełnić obywatele tego kraju i przybysze z obecnych państw członkowskich UE. Nie można jednak wprowadzać takiego okresu próbnego wyłącznie dla nowych członków UE, jeżeli nie dotyczy on obywateli obecnej Unii.

Jacek Safuta (PAP)

1 marca 2004