DŁUGOWIECZNOŚĆ ISLANDCZYKÓW

Milena Nowakowska

Przeciętna długość życia Islandki wynosi 80,9 lat, Islandczyka 77,4 lat. Dane te plasują Islandię wśród krajów o najdłuższej przeciętnej długości życia. Islandczycy żyją dłużej niż Amerykanie i należą do najdłużej żyjących narodów w Europie. 
Co wpływa na długowieczność Islandczyków? Okazuje się, że zależy to od wielu czynników. Zwolennicy teorii "jesteś tym co jesz" mogą być zaskoczeni odkryciem, że obecni 80-latkowie w swojej młodości spożywali pokarmy o dużej zawartości cholesterolu: czerwone mięso, kaszankę, masło, śmietanę, mleko i oczywiście ryby. Taka dieta bogata w tłuszcz była niezbędna dla ludzi ciężko pracujących w surowym klimacie. Współcześni Islandczycy uwielbiają fast food, a spożycie niskoprocentowych alkoholi należy do najwyższych na świecie. Islandczycy produkują żywność w sposób ekologiczny, ograniczając użycie nawozów sztucznych, środowisko jest nieskażone, woda czysta, nieograniczona liczba świeżych ryb. 
Halandur Ólafsson - profesor antropologii Uniwersytetu Islandzkiego, zwraca uwagę na kilka czynników warunkujących długowieczność Islandczyków: 
1. Silne więzy rodzinne. 
Starzy ludzie pozostają do końca swego życia w rodzinach. Przybrany ojciec profesora oślepł w wieku 80 lat i 12 ostatnich lat życia spędził w ciemności we własnym domu. Domy spokojnej starości pojawiły się w Islandii dopiero po 1930 r. Ludzie dożywający starszego wieku w domach rodzinnych pozostają do końca ich częścią, choć ich życie nie jest łatwe. Jednak trzymają się mocno swoich korzeni, zwłaszcza że mogą do końca kontrolować swoje życie. Więzy rodzinne są bardzo silne w Islandii. Ólafsson zwraca uwagę na szczególnie mocny związek między matką i córką, który trwa nawet wtedy, gdy córki zmieniają miejsce zamieszkania. Mężowie mają bliską więź z rodziną żony nawet po rozwodzie. 
2. Aktywność zawodowa starszych ludzi. 
Według psychologa Belindy Magnusdóttir, specjalistki gerontopsychologii, większość ludzi potrzebuje codziennej rutyny, ustalonego rytmu powtarzających się czynności. Możliwość wykonywania pracy tak długo jak to jest możliwe, jest ważnym czynnikiem utrzymania ludzi starszych w dobrej kondycji psychologicznej. Thordis Filippusdóttir urodzona w 1917 r. żyje pełnią życiai zwraca uwagę, że aktywność jest esencją jej dobrego samopoczucia. Jej ojciec Filippus dożył 97 lat. Pracował jako kowal do 80 roku życia, 17 lat przebywał na emeryturze, z czego 4 lata opiekował się matką, która zmarła w wieku 84 lat. 
Obecnie w Islandii wielu ludzi około 50 roku życia czuje się wyrzuconych poza nawias życia zawodowego, gdy młodzi ludzie wchodzą na rynek pracy z nowymi siłami i umiejętnościami. Pracodawcy starają się wyjść naprzeciw potrzebom starszych pracowników, organizując kursy edukacyjne dla starszej kadry. Często ludzie około 50 roku życia mają już odchowane dzieci i więcej energii aby poświęcić się karierze zawodowej. Ponadto ta grupa wiekowa posiada znacznie większe doświadczenie zawodowe. Średni wiek emerytalny w Islandii wynosi 70 lat, o 5 lat więcej niż w USA. 
3. Kobiety i praca. 
Kobiety islandzkie około 95 roku życia przewyższają liczbę mężczyzn w tym samym wieku w stosunku 3:1. Dlaczego kobiety żyją dłużej od mężczyzn? Według pani Magnusdóttir odpowiedzi na to pytanie należy szukać w specyfice rynku pracy. Kobiety duńskie wchodzą na rynek pracy daleko wcześniej niż islandzkie i dożywają wieku zbliżonego do mężczyzn. 
4. Optymizm i wiara w niewidzialny świat. 
Pisarka Vigdis Grimsdóttir wierzy, że kluczem do długowieczności Islandczyków jest harmonia pomiędzy duszą i ciałem. Według niej siła ducha może zdziałać cuda. Ma ona na to dobry przykład. Jej własna babka dożyła 92 lat mimo niełatwego życia. Sekret jej długowieczności był w umyśle. Chociaż doznała wielu cierpień ciała, nigdy nie dopuszczała do cierpienia duszy. Grimsdóttir śmieje się, gdy wspomina babkę śpiewającą swoją ulubioną piosenkę Zawsze patrz na jasną stronę życia. Pisarka zwraca uwagę, że w kulturze islandzkiej istotnym czynnikiem mogącym mieć wpływ na długowieczność, obok optymizmu, była wiara w świat niewidzialny, mistyka. Szeroko rozpowszechniona wiara w świat nadprzyrodzony wyraża się w wielu formach, od wiary w życie po śmierci, po popularne opowieści i wierzenia o ludziach-elfach. Być może świadomość obecności przyjacielskich zaświatów przynosi ulgę ludzkiej duszy. Bez względu jednak na to, czy patrzy się na jasną stronę życia czy na tę drugą niematerialną, według Belindy Grimsdóttir dobrze mieć jakieś plany, pomysł na zmierzch swego życia. Do życia na emeryturze należy się przygotować, i pod względem materialnym jak i duchowym zaplanować działania, czynności. Wielu ludzi w Islandii w starszym wieku zajmuje się badaniem historii swojej rodziny. 
Według statystyk w 2020 r. około 50% ludzi uprawnionych do głosowania w Europie osiągnie wiek około 50 lat. Dlatego nadszedł dobry czas dla polityków, naukowców i pracowników socjalnych w szukaniu recept na pomyślną długowieczność.