|
|
ENERGIA Z
SOLANKI
W środku
pustkowia, pomiędzy nieziemską chmurą pary wodnej z jednej strony i
turkusową laguną z drugiej, usytuowana jest grupa budynków wyglądających
jak stacja w przestrzeni kosmicznej. Centralna betonowa konstrukcja w stylu
futurystycznym jest połączona z błyszczącymi wieżami, wyglądającymi
jak rakieta, i z mnóstwem rurociągów. Faktycznie, ta konstrukcja ma
bardzo ziemskie zastosowanie ? dostarczać 12 tysiącom ludzi ciepło i
elektryczność. Zaprojektował ja architekt Ormar Thor Gudmundsson.
W kraju gdzie geotermiczne systemy ogrzewania
są normą, stacja Sudurnes w Svartsengi jest zupełnie niezwykła. Przede
wszystkim jest to pierwszy na świecie taki zakład, używający gorącą
solankę jako źródło ogrzewania. Kiedy wiercono pierwsze otwory w tym
terenie w 1971 i 1972 r., rezultaty chociaż wielce korzystne dla społeczeństwa,
przysporzyły islandzkim ekspertom liczne problemy. Kiedy dostaje się z
odwiertu gorącą wodę o temperaturze 240°C, to musi ona być znacznie oziębiona
przed dystrybucją ? kosztowna sprawa sama w sobie. Ale w czasie procesu chłodzenia
woda wytwarza krzemionkę, która zatyka rury i na wszystkich powierzchniach
osadza izolujący kamień. Solanka przynosi dalsze komplikacje. Ponieważ ma
zasolenie równe około 2/3 zasolenia wody morskiej, nie może być użyta
bezpośrednio jako nośnik grzewczy w żadnym systemie dystrybucyjnym.
Dlatego jej ciepło było odzyskiwane i użyte do ogrzania świeżej wody w
kompleksowym systemie wymiany, skonstruowanym specjalnie dla tego zakładu.
Gorąca woda
przechodzi przez cztery stopnie w wymienniku ciepła. W tym czasie zasolenie
solanki jest usuwane przez gotowanie jej pod wysokim ciśnieniem, co
wytwarza wysokociśnieniową parę wodną. Para wodna jest kierowana przez
turbogenerator o mocy 8 MW, wytwarzający około połowy energii
elektrycznej potrzebnej dla całego regionu, także zasilającej pompy zakładu
i system dystrybucyjny. Według Sveinbjörna Björnssona, profesora
geofizyki na Uniwersytecie Islandzkim, w ten sposób zakład Sudurnes
wykorzystuje energię geotermiczną lepiej, niż jest to normalnie
prowadzone dla tego rodzaju energii.
Opisując dalej
cały proces, z solanki przez podgrzewanie wytwarza się więcej pary wodnej
i chłodzi się ją do 70°C.. Solanka właściwa jest wtedy usuwana,
a reszta pary wodnej jest przesyłana do podgrzewacza, gdzie razem ze świeżą
zimną wodą o temperaturze 5°C jest podgrzewana do 65°C. W tym samym
czasie jest usuwane 90% gazów rozpuszczonych w świeżej wodzie. W komorze
zwanej dogrzewaczem, świeża woda przechodzi nad płytami podgrzewanymi
przez parę wodną wylatującą z turbogeneratora i dochodzi do 105°C.
W końcu w pochłaniaczu
gazów woda jest grzana aby oddać wszystkie pozostałe gazy, które mogłyby
spowodować korozję lub zatykanie rur i jest gotowa do dystrybucji.
Dla 12 tysięcy
mieszkańców regionu Reykjanes koszt ogrzewania jest daleko niższy niż
importowanym paliwem. W ciągu 7 lat działania zakładu region zaoszczędził
ponad 30 mln dolarów.
Od 1981 r. nowy typ gości odwiedza zakład, tj. chorzy na łuszczycę, którzy
odkryli że kąpiel w bogatej w siarkę Błękitnej
Lagunie odpadowej wodzie procesu chłodzenia solanki daje
przynajmniej tymczasowe wyzdrowienie. Badania prowadzone nad leczącymi
mocami wód laguny dały pozytywne rezultaty, są więc plany zbudowania w
pobliżu uzdrowiska do leczenia nie tylko łuszczycy, ale także
reumatyzmu, rwy kulszowej i egzemy.
Naukowcy ocenili, że
studnie Svartsengi są wystarczające na przynajmniej 25 lat naturalnego
ogrzewania i teraz są prowadzone badania możliwości odzyskiwania solanki,
stworzenia niekończącego się cyrkulacyjnego procesu, i w ten sposób
niekończącej się energii.
Adalsteinn Ingólfsson (tłumaczył A. J. M.)
|