DANE
   HISTORIA
   LUDZIE
   JĘZYK
   KUCHNIA
   TURYSTYKA
   KSIĄŻKI
   FAQ
   SONDA
   INNE STRONY
   WIADOMOŚCI
   ARTYKUŁY
   KAWIARENKA
INNE
   O AUTORZE
 

Kalendarium islandzkie

 

VIII w. – Na Islandię (zwaną wówczas Thule) przybywają mnisi irlandzcy
874 – Ingólfur Arnarson zakłada pierwszą osadę – dzisiejszy Reykjavik
874-930 – Powstawanie osiedli wzdłuż wybrzeży wyspy
930 – Powstanie Althingu w Thingvellir, najstarszego na świecie działającego parlamentu

981 – Odkrycie i kolonizacja Grenlandii przez Eirikura (Eryka Rudego), ojca Leifura Eirikssona

1000 – Islandczyk Leifur Eiriksson (Leif Szczęsliwy) jako pierwszy Europejczyk stawia stopę w Ameryce

         – Islandia, na drodze pokojowej przyjmuje chrześcijaństwo decyzją Althingu

ok. 1022 – Traktat między Althingiem i królem Norwegii Ólafurem Haraldssonem, dotyczący praw Islandczyków w Norwegii i Norwegów w Islandii

1056 – Ísleifur Gissurarson, pierwszy islandzki biskup w Skálholt

1104 - największa erupcja wulkanu Hekla, duże straty
1106 – Ufundowanie biskupstwa w Hólar dla północnej Islandii (p. biskup: Jón Ögmundsson)

1117-1118 – Spisane zostają prawa Althingu (dotychczas przekazywane były ustnie).
1133 – Pierwszy klasztor ufundowany w Þingeyri (fiordy zachodnie). Klasztory stają się centrami literatury i nauczania. Ari Þorgilsson pisze Íslendingabók.

1178-1241 – Snorri Sturluson, poeta, polityk i historyk, autor Heimskringla, historii Królów Norwegii

XIII w. Złoty Wiek pisania sag.

1200-1262Wiek Sturlungów – wojna domowa między rodami o władzę na Islandii

1208 - Bitwa pod Víðines, Kolbeinn Tumason umiera na rękach biskupa Guðmundura Arasona

1238 - Bitwa pod Örlygsstaðir (w obronie Kościoła)

1241 - Zamordowany zostaje Snorri Sturluson

1244 - Największa w historii Islandii bitwa morska w zatoce Húnaflói (Flóabardagi - bitwa zatokowa)

1262 – Przyłączenie Islandii pod koronę norweską
1280 – Nowy kodeks Jónsbók przedstawiony przez króla, przyjęty przez Althing

1300 – Wybuch wulkanu Hekla

1357 - Pierwszy islandzki biskup z mianowania papieża

1361 - Lokalny namiestnik Smiður Andrésson i sześciu jego ludzi zamordowanych w Grund za brutalne pobieranie podatków

1362 - Erupcja wulkanu pod lodowcem Örafajökull niszczy Litlahérað

1375 - tzw. porozumienie ze Skálholt
1380 – Islandia, wraz z Norwegią, włączona zostaje pod koronę duńską
XV w.Angielski Wiek, silne związki między Islandią i Anglią. Anglicy regularnie żeglują do Islandii łowić ryby i handlować

1402-1404 – Epidemia tzw. czarnej śmierci (czarnej ospy)

1412 -  Angielscy rybacy zaczynają zapuszczać się na islandzkie wody

1419 - Islandczycy żądają od duńskiego króla wolności handlu

1433 - Biskup ze Skálholt Jón Gerreksson zostaje utopiony w rzece Brúará

1467 - Naczelnik dworu Björn Þorleifsson zamordowany przez Anglików w Rif k. Ólafsviku

1494-1495 - Tzw. Druga Epidemia

1501 - Angielscy kupcy plądrują Bessastaðir

1513 - Leiðarhólmsskrá - porozumienie z królem ograniczające wpływy kościoła

1530 – Wprowadzenie drukarstwa na Islandii przez biskupa Jóna Arasona z Hólar

1536-1550 – Reformacja na wyspie

1539 - pierwszy protestancki biskup w Skálholt

1540 – Wydanie po islandzku Nowego Testamentu

1550 – Ostatni katolicki biskup Jón Arason podstępnie zamordowany przez protestantów w Hólar

1559 - Angielscy osadnicy zmuszeni do opuszczenia archipelagu Vestmannaeyjar

1584 – Wydanie po islandzku Biblii przez Guðbrandura Þorlákssona z Hólar (Guðbrandsbiblía)

1602 – Wprowadzenie duńskiego monopolu handlowego

1625 - pierwsza osoba spalona na stosie za uprawianie czarów

1627 – Muzułmańscy piraci najeżdżają Islandię, łącznie porywają to Turcji kilkuset Islandczyków

1662 – Król Danii ogłasza się absolutnym władcą Islandii

1666 - Hallgrímur Pétursson (1614-1674) komponuje słynne Psalmy Pasyjne

1703 - pierwszy publiczny spis ludności

1707 - Epidemia dżumy, umiera czwarta część ludności wyspy

1720 - Manuscrypty Árniego Magnússona zostają wywiezione do Danii

ok. 1760 - Islandia zaczyna eksportować soloną rybę (do Hiszpanii)
1783 – Katastrofalny wybuch wulkanu Laki, lawa pokryła 565 km2 powierzchni i powoduje głód
1786 – Reykjavik stolicą Islandii (liczył wówczas około 200 mieszkańców)
1787 – Zniesienie  monopolu handlowego, ale prawo do handlu na Islandii dalej limitowane
            przez Danię

1800 – Zamknięcie Althingu przez władze duńskie

1801 - Połączenie biskupstw w Skálholt i Hólar i utworzenie nowego w Reykjaviku
1807-1845 – Jónas Hallgrimsson, poeta romantyczny i patriota

1809 – Duński awanturnik Jorgen Jorgensen ogłosił się dyktatorem Islandii
1811-1879 – Jón  Sigurðsson, przywódca walki o niepodległość, bohater narodowy Islandii

1814 – Układ Kiloński – Islandia staje się prowincją duńską

1841 - Jón  Sigurðsson publikuje pierwszą część rocznika Ný félagsrit
1843 – Zgoda na ponowne otwarcie Althingu jako organu doradczego, bez uprawnień ustawodawczych (wybory odbyły się dwa lata później)

         - Otwarcie gimnazjum (Menntaskólinn) w Reykjaviku
1848-1849 – Wiosna Ludów dociera na Wyspę

1851 - Zbiera się publiczne zgromadzenie (Þjóðfundurinn) żądające praw od Danii

1855 – Przywrócenie wolnego handlu i wprowadzenie pełnej wolności prasy
1859 – Język duński i islandzki w pełni uprawnione w oficjalnej dokumentacji urzędowej
1863 – Utworzenie  Muzeum Narodowego w Reykjaviku.

1871 - Duński parlament uchwala dla Islandii nowe prawa (Stöðulögin)
1872 – Wprowadzenie nowożytnego samorządu lokalnego na wsi islandzkiej
1873 – Islandia otrzymuje samodzielne znaczki pocztowe
1874 – Ogłoszenie nowej konstytucji (5 czerwca), Islandię odwiedza król Danii

         – W całym kraju Islandczycy świętują 1000-lecie państwa

         - Powstanie Wyższej Szkoły Medycznej w Reykjaviku

         Sveinbjörn  Sveinbjörnsson komponuje islandzki hymn narodowy (do słów Matthiasa Jochumssona)

1875 - Pierwsza sesja Althingu z możliwością stanowienia praw

         - Wybuch wulkanu Askja
1876 – Islandczycy otrzymują odrębną jednostkę monetarną
1877 – Wprowadzenie nowoczesnego podziału na okręgi wyborcze
1880 – Utworzenie Islandzkiego Towarzystwa Archeologicznego
1881 – Początki islandzkiego ruchu spółdzielczego

         – W Reykjaviku powstaje Wyższa Szkoła Morska
1882 – Kobiety uzyskują prawo wyborcze do samorządu lokalnego
1885 – Utworzenie Narodowego Banku Islandii

         – Otwarcie Państwowej Galerii Obrazów w Reykjaviku
1897 – Pierwszy stały teatr w Reykjaviku (Towarzystwo Teatralne)

         – Powstanie Towarzystwa Dramatycznego
         Utworzenie konserwatywnej Partii Niezależności
1887-1889 – Język islandzki ostatecznie uznany za obowiązujący na Wyspie
1889 – Utworzenie Centralnego Archiwum Narodowego
         Początki związków zawodowych

         – Utworzenie Islandzkiego Towarzystwa Nauk Przyrodniczych
1901 – Ustanowienie przez Danię dla Islandii oficjalnej 3-milowej strefy połowów ryb
1902-1998  
Halldór Laxness, najwybitniejszy pisarz islandzki, laureat Nagrody Nobla
1904 –Minister do spraw islandzkich rozpoczyna urzędowanie w Reykjaviku

         – Zniesienie funkcji duńskiego gubernatora

         – Wprowadzenie pierwszych trawlerów w rybołówstwie
1905 – Utworzenie w Reykjaviku Wyższej Szkoły Handlowej
1906 – Wprowadzenie bezpośredniej komunikacji telegraficznej i telefonicznej z Europą,

            podwodny kabel telegraficzny ze Szkocji do Islandii

1907 – Wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego

         – Powstają: Stowarzyszenie Walki o Prawa dla Kobiet i Ogólnoislandzki Związek
            Towarzystw Sportowych
1908 – Utworzenie samodzielnego wydziału prawnego w Reykjaviku
1911 – Utworzenie Uniwersytetu w Reykjaviku (17 czerwca)
1912 – Początki ruchu skautowego na Islandii
1913 – Islandczycy uzyskują własną, odrębną flagę narodową
1914 – Powstaje Islandzka Kampania Żeglugowa
1915 – Uzyskanie przez kobiety pełnych praw wyborczych
1916 – Powstanie Partii Postępowej i Socjaldemokratycznej
1917 – Powstanie odrębnej islandzkiej Izby Handlowej
1918 – Islandia proklamuje się suwerennym państwem w unii personalnej z Danią (1 grudnia)
1920 – Wprowadzenie nowej konstytucji

         – Ustanowienie Sądu Najwyższego
1924 – Podpisanie pierwszej polsko-islandzkiej umowy, Traktatu Nawigacyjnego i Handlowego
1929 – Powstaje konserwatywna Partia Niepodległości
1930 – Powstanie Komunistycznej Partii Islandii

         - Nadawanie rozpoczyna państwowe radio (Ríkisútvarpið)

1939 - Wraz z rozpoczęciem okupacji Danii przez III Rzeszę powstaje nieoficjalny rząd Sveinna Björnssona, późniejszego pierwszego prezydenta Islandii.
1940 – Rząd islandzki przejmuje oficjalnie funkcje króla duńskiego
         – Okupacja Islandii przez siły brytyjskie

1941 – Lądowanie wojsk amerykańskich na Islandii (7-8 lipca) zastępując brytyjskie
1943 - Althing podejmuje decyzję o zerwaniu więzów politycznych z Danią
1944 – Referendum w sprawie przyszłego ustroju politycznego (20-23 maja)

         – Nowa konstytucja (16 czerwca)

         – Proklamowanie niezależnej Republiki Islandii (17 czerwca)
1945 – Pierwszy międzynarodowy lot islandzkich linii lotniczych

1946 – Nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Polską

         – Pierwszym prezydentem zostaje wybrany Sveinn Björnsson (do 1952 r.)

         - "Porozumienie z Keflaviku"
         Protesty przeciwko amerykańskiej bazie w Keflavik
 

         – Częściowa ewakuacja wojsk amerykańskich

         – Przyjęcie Islandii do ONZ
1948 – Islandia członkiem – założycielem OEEC (później OECD)

         Przystąpienie Islandii do Planu Marshalla
1949 – Islandia przystępuje do NATO

         – Pierwsza powojenna polsko-islandzka umowa handlowa
1950 – Przyjęcie Islandii do Rady Europy
1951 – Amerykańsko – islandzki układ o obronie, rozbudowa bazy w Keflaviku

1952 – Prezydentem zostaje Ásgeir Ásgeirsson (do 1968 r.)
         – Islandia członkiem – założycielem Rady Nordyckiej

         Ustanowienie 4-milowej strefy połowów
1955 – Halldór Laxness otrzymuje literacką Nagrodę Nobla

1956 – Powstanie Frontu Ludowego

         – Decyzja Althingu o wycofaniu wojsk amerykańskich
1957 – W Reykjaviku powstaje Stowarzyszenie Kulturalne Islandia-Polska
1958 – Wprowadzenie 12-milowej strefy połowów (I wojna dorszowa)
1959 – W Warszawie powstaje Towarzystwo Przyjaˇni Polsko-Islandzkiej
1960 – Powstaje antyamerykańska Organizacja Przeciwników Okupacji
1961 – Układ z Wielką Brytanią i RFN w sprawie połowu ryb
1962 – Podwodny kabel telefoniczny z Islandii do Kanady

1963 – Erupcja wulkanu w oceanie na południu Islandii tworzy nową wyspę Surtsey

1966 – Nadawanie rozpoczyna telewizja islandzka (Ríkissjónvarpið)

1968 – Powstaje Związek Ludowy

         – Prezydentem wybrany zostaje Kristián Eldjárn (do 1980 r.)
         – Islandia przystępuje do GATT

         – Wielki kryzys w rybołówstwie

1970 – Islandia przystępuje do EFTA
         – Inauguracja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki (biennale)

1971 – Zwrot przez Danię części bezcennych manuskryptów
1972 – Wprowadzenie 50-milowej strefy połowów (II wojna dorszowa)
         – Umowa wolnego handlu z EWG (później UE)

1973 – Katastrofalny wybuch wulkanu Helgafell na archipelagu Vestmannaeyjar
1974 – Althing żąda ostatecznego wycofania wojsk amerykańskich
1975 – Wprowadzenie 200-milowej strefy połowów (III wojna dorszowa)
1976 – Zerwanie stosunków dyplomatycznych z Wielką Brytanią

         – Czerwiec – porozumienie z Wielką Brytanią, zakończenie wojen dorszowych
1980 – Prezydentem zostaje Pani
Vigdis Finnbogadóttir (ponownie w 1984, 1988, 1992 r.)
         – Naziemna stacja satelitarna rozpoczyna pracę koło Reykjaviku

1986 – Szczyt Regan – Gorbaczow w Hofdi (Reykjavik)
1989 – Wizyta papieża Jana Pawła II
1991 – Nowy  premier – David Oddsson

1994 – Islandia wchodzi do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA/EOG)
1996 – Prezydentem zostaje
Ólafur Ragnar Grimmson
1998 – W Reykjaviku powstaje Towarzystwo Przyjaźni Islandzko – Polskiej (VIP)

1999 – Pierwsza w historii wizyta w Polsce Prezydenta Islandii, Ólafura Ragnara Grimssona (10-13 marca)

2000 – Reykjavik – Europejskim Miastem Kultury Roku 2000

         – Wybuch wulkanu Hekla (luty – marzec)  

         – Rewizyta Prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego w Islandii (11-12 maja)

2007 Ostatni amerykańscy żołnierze opuszczają wyspę po 55 latach obecności

2008 – Islandię dotyka kryzys gospodarczy